Verliefde, E. (2007). Marlies is ontroostbaar: kleuters en de confrontatie met de dood". Kleuters en ik: ervaringsgericht werken met jonge kinderen, 23 (3), 19-21.
Weer enkele hele nuttige inzichten verworven, sommige weet je al (half), andere compleet verrassend.
- Je moet door de ogen van een kleuter durven kijken om de impact van dood en verlies te kunnen inschatten.
- Kleuters gebruiken de woorden 'ziek' en 'dood' wel geregeld in hun fantasiespel, maar ze weten niet precies wat dat inhoudt. Het onomkeerbare van de dood beseffen ze pas vanaf 7 à 8 jaar.
- Kleuters merken wel dat iemand er niet meer is en door dat gescheiden zijn kunnen ze die persoon (dier, voorwerp of knuffel) ook echt missen.
- Kleuters hebben een eigen logica die voortvloeit uit een combinatie van rechtlijnig verbanden leggen, magisch denken en zichzelf als centrum van de wereld beschouwen.
Daardoor laden ze dan ook vaak de schuld van een gebeurtenis op zich! (Vb. Als ik vanaf nu altijd luister, zal mama genezen.) Het is dan als volwassene belangrijk om fantasie en realiteit te scheiden.
Ook ontstaan daardoor soms onrealistische angsten. (Vb. paniek omwille van een hoestbui, want oma is gestorven aan een verkoudheid.) Het kind gebruikt zijn spel en fantasie om te leren omgaan met die angst en hem een plaats te geven.
- Kinderen stellen veel vragen, hebben nood aan informatie. Vertel dan zo concreet mogelijk, gebruik geen beeldspraak. (Vb. Hij slaapt voor altijd. Zo creëer je angst om te gaan slapen.) Vertel zintuiglijke info, zonder choquerende details. (Vb. iemand die dood is, moet niet meer eten of drinken. Die persoon voelt koud aan. HIj kan niet meer praten of bewegen.)
- Kleuters nemen gevoelens en gedragingen van volwassenen over. Maar het kan ook zijn dat ze hun emoties uitstellen omdat iedereen al zo verdrietig is. Voor sommigen is de school de enige plaats waar het leven 'gewoon' verdergaat, waar ze zichzelf mogen zijn. Als leerkracht is het dan belangrijk om het tempo van het kind te volgen.
- Alles wat in de klas gedaan wordt, gebeurt na overleg met de ouders van het kind. Soms willen die niet dat er op school iets rond het overlijden gebeurt. Dat moet je dan ook respecteren, hoe moeilijk dat ook is. Het is wel goed om te blijven communiceren over wat jij als leerkracht belangrijk vindt voor het kind, zonder in een welles-nietesdiscussie te vervallen.
Verder wordt in het artikel ook verwezen naar "Een wereld vol troost", materiaal rond rouwverwerking. Nog iets om eens op te zoeken! Even rondsnuffelen op internet leert me al dat dit materiaal geschikt is voor kinderen van 5 tot 12 jaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten